تلفن در زبان یونانی از دو بخش ” تله “یعنی دور و” فون” یعنی صوت تشکیل شده است . صوت بوسیله وینستون ساخته و مورد استفاده قرار گرفت که از نظر فنی نهایا تلگراف به حساب میآید ولی از نظر تاریخی مقدم بر آن است.
بیش از ۱۳۰ سال پیش الکساندر گراهام بل شبی تا دیر وقت مشغول کار بود . که ناگهان یک باتری واژگون میشود و اسید سولفوریک آن روی لباسهای او میریزد. بل با عصبانیت معاونش را صدا میکند در حالیکه او در کارگاه زیر شیروانی بود و در وضع عادی صدا به او نمیرسید، ولی وجود یک سیم تلگراف که از کارگاه زیر شیروانی تا داخل اطاق خواب بل در طبقه پایین امتداد داشت باعث شد که معاونش صدای او را بشنود. توماس واتسون معاون بل بعد از تقریبا ۴۰ سال این حادثه را اینطور بازگو میکند. برعکس اولین پیام تلگرافی مورس که با جمله مقدس آنچه خدا اراده کرده است ، شروع شد.
اولین پیام تلفنی بل با این جمله آقای واتسون بیا اینجا با تو کار دارم آغاز گردید . شاید اگر گراهام بل میدانست که در آستانه یک اختراع بزرگی است اولین پیام خود را با یک جمله جالبی شروع میکرد . آن جمله تاریخی البته اولین جمله کامل بود که از طریق سیم ارسال شده بود . به عبارت دیگر بل موفق شده بود به سیم تلگراف یاد بدهد که حرف بزند.
این کشف بسیار مهم برای یک جوان ۲۹ ساله با اینکه در آن لحظه غیر منتظره مینمود یک شانس و تصادف نبود بلکه ثمرات سالها آموزش علمی و کارکردن و آزمایش با ناشنوایان بود که به او امکان داد با طرز ایجاد صدا و شنیدن آشنا شود و به پیچیدگیهای آن به خوبی پی ببرد. طی سه ماه پس از موفقیت اولیه ، این مخترع خستگی ناپذیر توانست مدلهای کامل تلفنهای مغناطیسی و انواع دیگر تلفن را در نمایشگاه صدمین سالگرد استقلال ایالات متحده که در سال ۱۸۷۶ در فیلادلفیا بر پا گردید به نمایش بگذارد ، بل و واتسون راه را برای آغاز یک سیستم ارتباطی که اثر عمیقی بر تمام جهان داشت هموار کرده بودند.
علیرغم شک و تردید و حتی استهزاء مردم ، بل با شور و حرارت به کار خود ادامه داد. در سال ۱۸۷۷ او نوشت: از حالا میتوان پیش بینی کرد که با کابلهای زیر زمینی و هوایی و با سیمهای فرعی خانهها ، مغازهها ، کارخانهها و حتی شهرها به یکدیگر وصل خواهند شد و یک نفر در گوشهای از کشور خواهد توانست با یک نفر دیگر در نقطهای دور دست صحبت کند . لیکن حتی بل از اثرات این دستگاه شگرف در زندگی نسلهای آینده اطلاع کامل نداشت. ایرانیان ۵۵۸ سال قبل از میلاد گروهی مردان بلند صدا را بالای ساختمانها مینشاندند تا مطالب لازم را دهان به دهان به مقصد انتقال دهند. در سال ۱۸۵۷ گروهی از مهندسین و دانشمندان کارهایی در زمینه مخابره اطلاعات شروع کردند که منجر به اختراعات زیر شد.
سیر تحولی پیدایش تلفن
تلفن سیمیاوی که طرحش را ادیسون ریخت تلفن بلوری نیکولسون و تلفن نیم هادی باکند اشاتور بوسیله رالک و جونون تلفن حرارتی و … ولی هیچ کدام اختراع قابل ملاحطهای نبود. سر انجام تلفن بل اختراع شد و به ثبت رسید. بعدها تلفن به سرعت رایج و در سال ۱۳۰۴ وارد ایران شد . در سال ۱۸۸۰ از ترکیب فرستنده کربنی و گوشی بل تلفنی ساخته شد ، در سال ۱۸۹۵ تلفن رومیزی ساخت گردید . با رشد تجارت و گسترش ارتباطات در سال ۱۹۰۵ تلفن شعمدانی به بازار آمد ، با پیشرفت پلاستیک و اختراع فرستندههای پیشرفته در سال ۱۹۲۹ تلفنهای مدرن به بازار عرضه شدند و روز به روز توسعه و گسترش آنرا میبینیم.
مکانیزم کلی
مکانیزم کلی تلفنها کم بیش یکسان است و آن هم ساخت دستگاهی است که هماهنگ با صوت تغییر کرده و تغییرات فشار هوا را به تغییرات جریان الکتریکی تبدیل کند و برعکس در نقطه دور تغییرات جریان الکتریکی را به فشار هوا برگرداند که برای ساخت چنین سیستمی اطلاعات کافی در مورد صوت و الکتریسته و مغناطیس لازم است.
ساختار کلی
قطعات دستگاه تلفن : فرستنده (میکروفون) ـ گیرنده (گوشی) ـ یک وسیله خبری (زنگ جریان متناوب) ـ قلاب گوشی
منبع تغذیه یا Power یکی از قطعات اساسی در کامپیوتر و بقیه لوازم برقی بشمار میرود . فعالیت سایر عناصر به عملکرد Power بستگی دارد. منبع تغذیه تامین کننده جریان الکتریسیته مورد نیاز برای همه سخت افزازها است . بدون وجود منبع تغذیه ، کامپیوتر مشابه جعبه ای مملو از فلز و پلاستیک خواهد بود. منبع تغذیه را Switching power supplies نیز می گویند . با استفاده ازتکنولوژی سوئیچینگ میتوان ورودی AC 220 ولت متناوب را به ولتاژهای پایین تر ۳/۳ – ۵ – ۱۲ DC ولت یا همان مستقیم با آمپراژ مورد نیاز در هر وسیله الکتریکی مانند کامپیوترهای شخصی انجام میدهد . معمولا ولتاز ۳/۳- ۵ برای مدارهای الکترونیکی و دیجیتال و همچنین ولتاژ ۱۲ برای موتورهای فن خنک کننده و هارد دیسک استفاده میشود. منبع تغذیه کامپیوتر یک جعبه فلزی است که در گوشه Case قرار می گیرد . غالبا در پشت Case منبع تغذیه قابل مشاهده است .
تکنولوژی سوئیچ کننده
قبلا power از نظر حجم خیلی بزرگ و از نظر وزن سگین تر از نمونه های امروزی بود اون هم به علت به کار بردن تعداد زیادی خازن و ترانزیستورهای سنگین و حجیم بوده.
منبع تغذیه های قدیمی با ولتاژ AC ورودی ۱۲۰ولت و فرکانس ۶۰هرتز را به ولتاژDC مثبت و منفی ۱۲ولت و ۵ولت تبدیل میکردند ، اما امروزه با استفاده از تکنولوژی سوئیچینگ جریان با فرکانس ۶۰هرتز را به فرکانس های بالاتر تبدیل میکند . و در نتیجه این تبدیل یک ترانسفورماتور کوچک میتواند ولتاژ ورودی را از ۲۲۰ولت به ولتاژ مورد نیاز کامپیوتر یا هر وسیله دیگر الکترونیکی آماده کند .
انواع پاور ساپلای (Switching power supplies) : پاور ساپلای ثابت ، پاور ساپلای متغیر ، پاور ساپلای AC به DC ، پاور ساپلای آزمایشگاهی ، پاور ساپلای سوئیچینگ ، پاور ساپلای ولتاژ بالا ، پاور ساپلای جریان بالا ./م
IP_PHONE >> هنگامی که شبکههای کامپیوتری جای خود را میان شرکتهای بزرگ و گسترده باز نمود و از این طریق، مشکل ارتباطات اطلاعاتی میان بخشهای مختلف سازمان را مرتفع نمود، دور از انتــظار نــبود . بستــرهای ارتبــاطی مبتــنی بــر (IP(Internet Protocol، مرز شبکههای کامپیوتری را در نوردیده و به سایر ارتباطات درون سازمانی مانند ارتباطات صوتی و تصویری نیز راه یابد . دستگاههای PBX در سیستمهای مخابراتی و ارتباطات تلفنی درون سازمانی مورد استفاده قرار میگیرند و در نقش یک مرکز هدایت ارتباطات، عملیات تسهیل و سرعتبخشی و سوییچینگ میان بخشهای مختلف را انجام میدهند.
شرکتها و سازمانهای بزرگی که از تجهیزات گسترده شبکههای کامپیوتری استفاده کرده و اقدام به راهاندازی شبکههای کامپیوتری LAN درون سازمانی نمودهاند، قادر میباشند IP-PBX را جایگزین دستگاههای PBX قدیمی نمایند . علاوه بر استفاده از مزیتها و سودمندیهای فراوان IP PBX، سرویسهای جدیدی را نیز ارائه دهند . یک سیستم IP-PBX که IP Telephony نیز نامیده میشود، سیستمی است که می تواند مکالمات را در بستر IP مدیریت نماید. با رواج اینترنت و شبکههای کامپیوتری، میتوان با استفاده از IP_PBX علاوه بر کنترل تماسها در داخل سازمان، به راحتی ارتباطات خارج از کشور و راه دور را با استـفاده از بستـر IP صـورت داد . یــک سیستـم IP-PBX از تجهیــزات IP_PHONE ها، IP_PBX Server و بصورت اختیاری از VoIP Gateway تشکیل شده است.
مجموعه سرویس های ارزش افزوده وسیعتر و در دسترس تر نظیر مرکز تماس (Call/Contact Centre)، SMS، IM (Instant Messaging)، VM (Voice Mail)، Auto-attendant و IP_PHONE …
اضافه و کم کردن IP_PHONE بدون نیاز به تغییر در MDF به آسانی جابجا کردن گوشی از میزی به میز دیگر
قابلیت ارتقاء بهتر و کم هزینه تر
زیر ساخت مشترک با شبکه کامپیوتری بدون نیاز به کابلکشی مجزا برای ارتباطات تلفنی/تصویری
هزینه راه اندازی پایین تر
تجهیزات ساده تر و نگهداری ارزان تر
بهبود راهکارهای گسترش و تغییر مقیاس سیستم (Scalability)
گریز از اشغال شدن خطوط مخابراتی و کاهش هزینه ها به علت ارتباطات بین ساختمانی
امکان در اختیار نهادن خدمات تلفنی به هر شخص دارای کامپیوتر . بدون نیاز به خرید سخت افزار تلفن با استفاده از بستر شبکه کامپیوتری (Soft phone)
امکان استفاده از تلفنهای بی سیم مرکزی (دکت) برای مدیران یا افراد سیار در ساختمانها
قابلیت توسعه سیستم به ارتباطات بین شهری با هزینه پایین (فارغ از تعرفه های مخابراتی)
رآکتور ها اغلب در قلب آنها دمای بسیار زیادی دارد که باید خنک شود. در یک نیروگاه هسته ای، سیستم خنک ساز به نوعی طراحی میشود که از گرمای آزاد شده به بهترین شکل ممکن استفاده شود. در اغلب این سیستمها از آب استفاده میشود . اما آب نوعی کند کننده هم محسوب میشود و از این رو نمی تواند در رآکتورهای سریع مورد استفاده قرار گیرد. در رآکتورهای سریع از سدیم مذاب یا نمک های سدیم استفاده میشود و دمای عملیاتی خنک ساز بالاتر است. در رآکتورهایی که برای تبدیل مورد طراحی شده اند، به راحتی گرمای آزاد شده را در محیط آزاد میکنند. در یک نیروگاه هسته ای، رآکتور کند منبع آب را گرم میکند و آن را به بخار تبدیل میکند. بخار آب توربین بخار را به حرکت در میآورد ، توربین نیز ژنراتور را می چرخاند و به این ترتیب انرژی تولید میشود. این آب و بخار آن در تماس مستقیم با راکتور هسته ای است و از این رو در معرض تابش های شدید رادیواکتیو قرار میگیرند. برای پیشگیری از هر گونه خطر مرتبط با این آب رادیواکتیو، در برخی رآکتورها بخار تولید شده را به یک مبدل حرارتی ثانویه وارد میکنند و از آن به عنوان یک منبع گرمایی در چرخه دومی از آب و بخار استفاده میکنند. بدین ترتیب آب و بخار رادیواکتیو هیچ تماسی با توربین نخواهند داشت.
انواع رآکتورهای گرمایی در در رآکتورهای گرمایی علاوه برکند کننده، سوخت هسته ای ( ایزوتوپ قابل شکافت القایی)، مخزن بخار و لوله های منتقل کننده آن، دیواره های حفاظتی و تجهیزات کنترل و مشاهده سیستم رآکتور نیز وجود دارند. البته بسته به این که این رآکتورها از کانالهای سوخت فشرده شده، مخزن بزرگ بخار یا خنک کننده گازی استفاده کنند، میتوان آنها را به سردسته تقسیم کرد. الف – کانالهای تحت فشار در رآکتورهای RBMK و CANDU استفاده میشوند و میتوان آنها را در حال کارکردن رآکتور، سوخت رسانی کرد. ب – مخزن بخار پرفشار داغ، رایج ترین نوع رآکتور است و در اغلب نیروگاههای هسته ای و رآکتورهای دریایی ( کشتی، ناوهواپیمابر یا زیردریایی ) از آن استفاده میشود. این مخزن میتواند به عنوان لایه حفاظتی نیز عمل کند. ج – خنک سازی گازی: در این رآکتورها به جای آب، از یک سیال گازی شکل برای خنک کردن رآکتور استفاده میشود. این گاز در یک چرخه گرمایی با منبع حرارتی راکتور قرار میگیرد و معمولاً از هلیوم برای آن استفاده میشود، هر چند که نیتروژن و دی اکسید کربن نیز کاربرد دارند. در برخی رآکتورهای جدید، رآکتور به قدری گرما تولید میکند که گاز خنک کن میواند مستقیما یک توربین گازی را بچرخاند، در حالی که در طراحی های قدیمی تر گاز خنک کن را به یک مبدل حرارتی میفرستادند تا در یک چرخه دیگر، آب را به بخار تبدیل کند و بخار داغ، یک توربین بخار را بگرداند.
بقیه اجزای نیروگاه هسته ای
غیر از رآکتور که منبع گرمایی است، تفاوت اندکی بین نیروگاه هسته ای و یک نیروگاه حرارتی تولید برق با سوخت فسیلی وجود دارد. مخزن بخار تحت فشار معمولا درون یک ساختمان بتونی تعبیه میشود که این ساختمان به عنوان یک سد حفاظتی در برابر تابش رادیواکتیو عمل میکند. این ساختمان هم درون یک مخزن بزرگتر فولادی قرار میگیرد. هسته رآکتور و تجهیزات مرتبط با آن درون این مخزن فولادی قرار گرفته اند و کارکنان میتوانند راکتور را تخلیه یا سوخت رسانی کنند. وظیفه این مخزن فولادی، جلوگیری از نشت هر گونه گاز یا مایع رادیواکتیو از درون سیال است. در نهایت این مخزن فولادی هم به وسیله یک ساختمان بتونی خارجی محافظت میشود. این ساختمان به قدری محکم است که در برابر اصابت یک هواپیمای جت مسافربری ( مشابه حادثه یازده سپتامبر ) هم تخریب نمی شود. وجود این ساختمان حفاظتی دوم برای جلوگیری از انتشار مواد رادیواکتیو در اثر هرگونه نشت از حفاظ اول ضروری است. در حادثه انفجار چرنوبیل، فقط یک ساختمان حفاظتی وجود داشت و همان موجب شد موادراکتیو در سطح اروپا پخش شود.
رآکتور های هسته ای طبیعی
در طبیعت هم میتوان نشانه هایی از رآکتور در نیروگاه هسته ای پیدا کرد، البته به شرطی که تمام عوامل مورد نیاز به طور طبیعی در کنار هم قرار گرفته باشند. تنها نمونه شناخته شده یک رآکتور هسته ای طبیعی دو میلیارد سال پیش در منطقه اوکلو در کشور گابون ( قاره آفریقا ) فعالیتش را آغاز کرده است. البته دیگر چنین رآکتورهایی روی زمین شکل نمی گیرند، زیرا واپاشی رادیواکتیو این مواد ( به خصوص U-235 ) در این زمان طولانی 5/4 میلیارد ساله ( سن زمین )، فراوانی U-235 را در منابع طبیعی این رآکتورها بسیار کاهش داده است، به طوری که مقدار آن به پایین تر از حد مورد نیاز آغاز یک واکنش زنجیره ای رسیده است. این رآکتورهای طبیعی زمانی شکل گرفتند که معادن غنی از اورانیوم به تدریج از آب زیرزمینی یا سطحی پر شدند. این آب به صورت کند کننده عمل کرد و واکنش های زنجیره ای شدیدی به وقوع پیوست. با افزایش دما، آب کند کننده بخار می شد و رآکتور خاموش شد. پس از مدتی، این بخارها به مایع تبدیل میشدند و دوباره رآکتور به راه می افتاد. این سیستم خودکار و بسته، یک رآکتور را کنترل می کرد و برای صدها هزار سال، این رآکتور را فعال نگاه می داشت. مطالعه و بررسی این رآکتورهای هسته ای طبیعی بسیار ارزشمند است، زیرا میتواند به تحلیل چگونگی حرکت مواد رادیواکتیو در پوسته زمین کمک کند. اگر زمین شناسان بتوانند را از این حرکت ها را شناسایی کنند، میتوانند راه حل های جدیدی برای دفن زباله های هسته ای پیدا کنند تا روزی خدای ناکرده، این ضایعات خطرناک به منابع آب سطح زمین نشت نکنند و فاجعه ای بشری به بار نیاورند.
انواع رآکتور های گرمایی
الف – کند سازی با آب سبک: a- رآکتور آب تحت فشار Pressurized Water Reactor(PWR) b- رآکتور آب جوشان Boiling Water Reactor(BWR) c- رآکتور D2G
ب- کند سازی با گرافیت: a- ماگنوس Magnox b- رآکتور پیشرفته با خنک کنندی گازی Advanced Gas-Coaled Reactor (AGR) c- RBMK d- PBMR
ج – کند کنندگی با آب سنگین: a – SGHWR b – CANDU
رآکتور آب تحت فشار، PWR
رآکتور PWR یکی از رایج ترین راکتورهای هسته ای است که از آب معمولی هم به عنوان کند ساز نوترونها و هم به عنوان خنک ساز استفاده میکند. در یک PWR، مدار خنک اولیه از آب تحت فشار استفاده میکند. آب تحت فشار، در دمایی بالاتر از آب معمولی به جوش می آید، از این دوچرخه خنک ساز اولیه را به گونه ای طراحی می*کنند که آب با وجود آنکه دمایی بسیار بالا دارد، جوش نیاید و به بخار تبدیل نشود. این آب داغ و تحت فشار در یک مبدل حرارتی، گرما را به چرخه دوم منتقل میکند که یک نوع چرخه بخار است و از آب معمولی استفاده میکند. دراین چرخه آب جوش می آید و بخار داغ تشکیل می شود، بخار داغ یک توربین بخار را می چرخاند، توربین هم یک ژنراتور و در نهایت ژنراتور، انرژی الکتریکی تولید می کند. PWR به دلیل دارابودن چرخه ثانویه با BWR تفاوت دارد. از گرمای تولیدی در PWR به عنوان سیستم گرم کننده درنواحی قطبی نیز استفاده شده است. این نوع رآکتور، رایج ترین نوع رآکتورهای هسته ای است و در حال حاضر، بیش از 230 عدد از آنها در نیروگاههای هسته ای تولید برق و صدها رآکتور دیگر برای تأمین انرژی تجهیزات دریایی مورد استفاده قرار میگیرند.
خنک کننده رآکتور های هسته ای
همان طور که میدانید، برخورد نوترونها با سوخت هسته ای درون میله های سوخت، موجب شکافت هسته اتمها میشود و این فرآیند هم به نوبه خود، گرما و نوترونهای بیشتری آزاد میکند. اگر این حرارت آزاد شده منتقل نشود، ممکن است میله های سوخت ذوب شوند و ساختار کنترلی رآکتور از بین برود ( و البته خطرهای مرگ آوری که به دنبال آن روی می دهند. ) در PWR، میله های سوخت به صورت یک دسته در ساختاری، ترسیمی قرار گرفته اند و آب از کف رآکتور به بالا جریان پیدا میکند. آب از میان این میله های سوخت عبور میکند و به شدت گرم میشود، به طوری که به دمای 325 درجه سانتی گراد میرسد. درمبدل حرارتی، این آب داغ موجب داغ شدن آب در چرخه دوم میشود و بخاری با دمای 270 درجه سانتی گراد تولید میکند تا توربین را بچرخاند.
کند کننده
نوترونهای حاصل از یک شکافت هسته ای بیش از آن حدی گرمند که بتوانند یک واکنش شکافت هسته ای را آغاز کنند. انرژی آنها را باید کاهش داد تا با محیط اطراف خود به تعادل گرمایی برسند. محیط اطراف نوترونها ( قلب رآکتور ) دمایی در حدود 450 درجه سانتی گراد دارد. در یک PWR، نوترونها در پی برخورد با مولکولهای آب خنک ساز، انرژی جنبشی خود را از دست میدهند؛ به طوری که پس از 8 تا 10 برخورد ( البته به طور متوسط ) با محیط هم دما میشوند. در این حالت، احتمال جذب نوترونها از سوی هسته U-235 بسیار زیاد است ودر صورت جذب، بالافاصله هسته U-236 جدید دچار شکافت میشود. مکانیسم حساسی که هر رآکتور هسته ای را کنترل میکند، سرعت آزاد سازی نوترونها در طول یک فرآیند شکافت است به طور متوسط از هر شکافت، دونوترون و مقدار زیادی انرژی آزاد میشود. نوترونهای آزاد شده اگر با هسته U-235 دیگری برخورد کنند، شکافت دیگری را سبب میشوند و در نهایت یک واکنش زنجیره ای روی می دهد. اگر تمام این نوترونها در یک لحظه آزاد شوند، تعدادشان به قدری زیاد میشود که باعث ذوب شدن راکتور خواهد شد. ( تعداد ذرات پر انرژی، دمای یک سیستم را تعیین میکند. معادله بوتنرمن، این ارتباط را توصیف میکند. ) خوشبختانه برخی از این نوترونها پس از یک بازه زمانی نه چندان کوتاه ( حدود یک دقیقه ) تولید میشوند و سبب میشوند دیگر عوامل کنترل کننده از این تاخیر زمانی استفاده کرده، اثر خود را داشته باشند. یکی از مزیت های استفاه از آب در PWR، این است که اثر کند سازی آب با افزایش دما کاهش مییابد. در حالت عادی، آب در فشار 150 برابر فشار یک اتمسفر قرار دارد ( حدود 15 مگا پاسکال ) و در قلب رآکتور به دمای 325 درجه سانتی گراد میرسد. درست است که آب با فشار پانزده مگا پاکسال در این دما جوش نمی آید، ولی به شدت از خاصیت کند کنندگی اش کاسته میشود، بنابراین آهنگ واکنش شکافت هسته ای کاهش مییابد، حرارت کمتری تولید میشود و دما پایین می آید. دما که کاهش یابد، توان رآکتور افزایش می یابد و دما که افزایش یابد توان راکتور کاهش مییابد؛ پس خود سیستم PWR دارای یک سیستم خود تعادلی در رآکتور است و تضمین میکند توان رآکتور در کمترین میزان مورد نیاز برای تأمین گرمای سیستم بخار ثانویه است. در اغلب رآکتورهای PWR، توان رآکتور را در دوره فعالیت معمولی با تغییرات غلظت بورون ( در شکل اسید بوریک ) در چرخه خنک کننده اولیه کنترل اولیه کنترل میکنند سرعت جریان خنک کننده اول در رآکتورهای PWR معمولی ثابت است. بورون یک جذب کننده قوی نوترون است و با افزایش یا کاهش غلظت آن، میتوان شدت فعالیت راکتور را کاهش یا افزایش داد. برای این کار، یک سیستم کنترلی پیچیده شامل پمپ های فشار بالا که آب را در فشار 15 مگا پاسکال از چرخه خارج میکند، تجهیزات تغییر غلظت اسید بوریک و تزریق مجدد آب به چرخه خنک ساز مورد نیاز است. یکی از اشکالات راکتورهای شکافت، این است که حتی پس از توقف واکنش شکافت، هنوز هم واپاشی های رادیواکتیوی انجام میشود و حرارت زیادی آزاد میشود که میتواند راکتور را ذوب کند. البته سیستم های حفاظتی و پشتیبانی متعددی برای جلوگیری از این واقعه وجود دارند، با این حال ممکن است در اثر پیچیدگی های این سیستم، برهمکنش های پیش بینی نشده یا خطاهای عملیاتی مرگ آفرینی در شرایط اضطراری روی دهند. در نهایت، هر رآکتور با یک حفاظ ساختمانی بتونی احاطه شده است که آخرین سد در برابر تشعشعات رادیواکتیو است.
رآکتور آب جوشان، BWR
در رآکتور آب جوشان، از آب سبک استفاده میشود. آب سبک، آبی است که در آن فقط هیدروژن معمولی وجود دارد. ) BWR اختلاف زیادی با رآکتور آب تحت فشار ندارد، غیر از اینکه در BWR فقط یک چرخه خنک کننده وجود دارد و آب مستقیما در قلب راکتور به جوش می آید. فشار آب در BWR کمتر از PWR است، به طوری که در بیشترین مقدار به 75 برابر فشار جو میرسد ( 5/7 مگا پاسکال ) و بدین ترتیب آب در دمای 285 درجه سانتی گراد به جوش می آید. رآکتور BWR به شکلی طراحی شده که بین 12 تا 15 درصد آب درون قلب رآکتور به شکل بخار در قسمت بالای آن قرار میگیرد. بدین ترتیب عملکرد بخش بالایی و پایینی هسته رآکتور با هم تفاوت دارند. در بخش بالایی قلب رآکتور، کند سازی کمتری صورت میگیرد و در نتیجه بخش بالایی کمتر است. در حالت کلی دو مکانیسم برای کنترل BWR وجود دارد: استفاده از میله های کنترل و تغییر جریان آب درون راکتور. الف – بالا بردن یا پایین آوردن میله های کنترل، روش معمولی کنترل توان رآکتور در حالت راه اندازی رآکتور تا رسیدن به 70 درصد حداکثر توان است. میله های کنترل حاوی مواد جذب کننده نوترون هستند؛ در نتیجه پایین آوردن آنها موجب افزایش جذب نوترون در میله ها، کاهش جذب نوترون در سوخت و درنهایت کاهش آهنگ شکافت هسته ای و پایین آمدن توان رآکتور میشود. بالا بردن میله های سوخت دقیقاً نتیجه معکوس میدهد. ب – تغییرات جریان آب درون رآکتور، زمانی برای کنترل رآکتور مورد استفاده قرار میگیرد که راکتور بین 70 تا صد درصد توان خود کار میکند. اگر جریان آب درون رآکتور افزایش یابد، حباب های بخار در حال جوش سریع تر از قلب راکتور خارج میشوند و آب درون قلب رآکتور بیشتر میشود. افزایش مقدار آب به معنی افزایش کندسازی نوترون و جذب بیشتر نوترونها از سوی سوخت است و این یعنی افزایش توان راکتور. با کاهش جریان آب درون رآکتور، حباب ها بیشتر در رآکتور باقی می مانند، سطح آب کاهش می یابد و به دنبال آن کندسازی نوترونها و جذب نوترون هم کاهش می یابد و در نهایت توان رآکتور کاهش مییابد. بخار تولید شده در قلب رآکتور از شیرهای جدا کننده بخار و صفحات خشک کن ( برای جذب هر گونه قطرات آب داغ ) عبور میکند و مستقیماً به سمت توربین های بخار که بخشی از مدار رآکتور محسوب میشوند، می رود. آب اطراف رآکتور همواره در معرض تابش و آلودگی رادیواکتیو است و از آنجا که توربین هم در تماس مستقیم با این آب است، باید پوشش حفاظتی داشته باشد. اغلب آلودگی های درون آب عمر کوتاهی دارند ( مانند N16 که بخش اعظم آلودگی های آب را تشکیل می*دهد و نیمه عمرش تنها 7 ثانیه است )، بنابراین مدت کوتاهی پس از خاموش شدن رآکتور میتوان به قسمت توربین وارد شد. در رآکتور BWR، افزایش نسبت بخار آب به آب مایع درون رآکتور موجب کاهش گرمای خروجی میشود. با این حال، یک افزایش ناگهانی در فشار بخار، سبب بروز یک کاهش ناگهانی در نسبت بخار به آب مایع درون رآکتور میشود که خود، سبب افزایش توان خروجی میشود. این شرایط و دیگر حالت های خطرساز، موجب شده است از سیستم کنترلی اسید بوریک ( بورون ) نیز استفاده شود، بدین شکل که در سیستم پشتیبان خاموش کننده اضطراری، محلول اسید بوریک با غلظت بالا به چرخه خنک کننده تزریق میشود. خوبی این سیستم این است که اسید اوریک، یک خورنده قوی است و معمولا در PWR سبب میشود تلفات ناشی از خوردگی قابل توجه باشد. در بدترین شرایط اضطراری که تمام سیستم های امنیتی از کار افتاد، هر رآکتور به وسیله یک ساختمان حفاظتی از محیط اطراف جدا شده است. در یک رآکتور BWR جدی، حدود 800 دسته واحد سوخت قرار میگیرد و در هر دسته بین 74 تا 100 میله سوخت قرار میگیرد. این چنین حدود 140 تن اورانیوم در قلب رآکتور ذخیره میشود.
رآکتور D2G
رآکتور هسته ای D2G را میتوان در تمام ناوهای دریایی ایالات متحده میتوان پیدا کرد. D2G مخفف عبارت زیراست: رآکتور ناو جنگی D=Destroyer-sized reactor نس دوم 2=Second Geneation ساخت جنرال الکتریک G= General – Electric built بدین ترتیب، D2G را میتوان مخفف این عبارت دانست: رآکتور هسته ای نسل دوم ویژه ناوهای جنگی ساخت جنرال الکتریک. این رآکتور برای تولید حداکثر 150 مگا وات انرژی الکتریکی و عمر مفید 15 سال مصرف معمولی طراحی شده است. در این رآکتور، برای مخزن بخار دو رآکتور وجود دارد و طوری طراحی شده که بتوان هر دو اتاق توربین را با یک رآکتور به راه انداخت. اگر هر دو رآکتور فعال باشند، ناو به سرعت 32 گره میرسد. اگر یک رآکتور فعال باشد و توربین ها متصل به هم باشند، سرعت ناو به 25 تا 27 گره خواهد رسید و اگر فقط یک رآکتور فعال باشد ولی توربین ها جدا باشند، سرعت فقط 15 گره خواهد بود.